"1 april, kikker in je bil. Die er niet meer uit wil." Een populair ijsje dat uit de handel wordt gehaald of een paasbeeld dat in ons land is aangespoeld. De vraag is of we deze of soortgelijke 1 aprilgrappen veelvuldig voorbij zullen horen komen vrijdag (1 april). De traditionele 1 aprilgrap is aan het verwateren namelijk. Tenminste, dat is de indruk van etnoloog en hoogleraar Peter Jan Margry.

"De 1 aprilgrap is al langer in verval", stelt Margry, die als cultuuronderzoeker is verbonden aan het Meertens Instituut en de UvA. Mogelijk komt dat mede doordat we als mensen en als samenleving gevoeliger zijn geworden. "We zijn onzeker over wat we wel en niet kunnen doen. Iedereen is terughoudender en voorzichtiger geworden. Tradities staan überhaupt onder druk", zo ziet hij. "De gevoeligheid voor allerlei gebruiken hangt vaak samen met ontwikkelingen in de samenleving. En iemand voor gek zetten ten koste van iemand anders, ligt tegenwoordig wat gevoeliger. Je kan iemand niet zo maar meer voor gek zetten."

Traditiedeskundige Ineke Strouken denk niet dat de 1 aprilgrap zal verdwijnen, maar denkt ook wel dat we voorzichtiger zijn geworden. "Aan de ene kant schelden we op internet wel makkelijker, maar we zijn inderdaad gevoeliger voor wat anderen vinden. En we zijn gevoeliger voor wat er van ons gevonden wordt", zo ziet ze. Volgens Margry zijn jongeren in deze tijd ook voorzichtiger ten opzichte van leeftijdsgenoten dan ouderen, die meer met de traditie van 1 april zijn opgegroeid. "Ze zijn sensitief, terughoudend, omdat iemand anders zich geraakt kan voelen."