Bibliotheek Het Kruispunt stond donderdagavond in het teken van Heel Nederland Leest, de jaarlijkse campagne van de Nederlandse bibliotheken en de Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB). Dit jaar staat Suriname centraal, vijftig jaar na de onafhankelijkheid, en kunnen bezoekers het geschenkboek Onder de Paramariboom van Johan Fretz gratis ophalen. In dat kader was schrijver Raoul de Jong te gast voor een inspirerend gesprek dat werd geleid door Petra Teunissen. Als raadslid namens de PvdA was ik aanwezig bij deze bijzondere avond.
Raoul de Jong vertelde hoe zijn schrijverschap al vroeg tot bloei kwam. Op zijn achttiende schreef hij columns voor een jongerenwebsite, waarna zijn stukken onverwacht in NRC verschenen. Ondanks de onzekerheden van het jongvolwassen leven wist hij dankzij talent en doorzettingsvermogen zijn eerste boek te publiceren. Het daaropvolgende succes — mediaoptredens, interviews en zelfs een rol in een Nickelodeon-serie — bood hem veel kansen. Na een periode van reflectie in New York koos hij rond zijn 28e heel bewust voor het schrijverschap, een keuze die tot op de dag van vandaag richting geeft aan zijn werk.
Tijdens het gesprek vertelde Raoul openhartig over de ontmoeting met zijn Surinaamse vader, die hij pas op zijn twintigste voor het eerst zag. Die ontmoeting was aanleiding voor de zoektocht die centraal staat in zijn boek Jaguarman: een zoektocht naar afkomst, identiteit en een geschiedenis die in Nederland vaak niet wordt verteld. Hij vond richting in het werk van Anton de Kom, vooral Wij slaven van Suriname, dat hem liet inzien hoe groot de invloed van het slavernijverleden is op zowel Suriname als Nederland. Dat boek werd een kompas voor zijn verdere onderzoek.
Die zoektocht bracht Raoul naar het regenwoud, naar Marrondorpen en inheemse gemeenschappen, en uiteindelijk naar Ghana. Daar onderzocht hij het familieverhaal over de “Jaguarman”, een Afrikaanse voorouder die volgens de legende met de kracht van de jaguar leefde. Ondanks de waarschuwingen van zijn vader volgde hij zijn nieuwsgierigheid en vond hij onverwachte verbindingen: mensen die hem begroetten met “Welcome home”, eeuwenoude rituelen en plaatsen waar geschiedenis voelbaar aanwezig is.
Raoul vertelde hoe schrijvers zoals Anton de Kom, ondanks tegenwerking, censuur of gevaar, in de jaren zestig opnieuw werden ontdekt door Surinaamse jongeren. Die jongeren verspreidden hun woorden, schreven zelf, en droegen bij aan het ontstaan van een onafhankelijkheidsbeweging. Volgens Raoul is dat precies de kracht van literatuur: dat waarheid op korte termijn soms gevaarlijk is, maar op lange termijn verandering brengt. Zijn eigen boek, zei hij, is ook bedoeld als een cadeau aan zijn witte Groningse familie, niet alleen aan zijn Surinaamse kant — omdat verhalen verbinden, generaties overstijgen en ruimte maken voor begrip.
Aan het einde van de avond citeerde hij de Surinaamse dichter Dobru en diens bekende regels “Wan bon, someni wiwiri”: één boom, zoveel bladeren; één rivier, zoveel kreken; één volk in alle verscheidenheid. Het gedicht, dat ook in Jaguarman staat, vatte perfect samen wat deze avond uitstraalde: verbondenheid, menselijkheid en de kracht van verhalen.
Na afloop konden bezoekers vragen stellen en hun boeken laten signeren. Wie het Heel Nederland Leest-geschenk nog niet heeft, kan mogelijk terecht bij andere vestigingen van Bibliotheek AanZet, zoals Carnisselande of de Rotterdamse filialen. De avond eindigde met een warm applaus voor een schrijver die geschiedenis toegankelijk maakt en nieuwe perspectieven opent.