In 2018 behoorde Barendrecht tot de gemeenten met de grootste hoeveelheid restafval per inwoner per jaar. Het systeem van de afvalstoffenheffing is wettelijk een zogenaamd gesloten systeem. Dit wil zeggen dat de gemeente hier geen geld aan mag overhouden. Uiteraard wel mag bijdragen in de kosten van het verwerken van afval. Hiervan is de afgelopen jaren sprake geweest (€ 600.000 voor 2020 en € 400.000 voor 2021. Dit is gedaan om de afvalstoffenheffing, en daarmee de lokale lasten, niet buitensporig te laten stijgen. Geld overigens dat de gemeente voor andere doeleinden hard nodig heeft. De stijging van de verwerking van afval is veroorzaakt door externe omstandigheden: hogere rijksbelasting en hogere marktprijzen.
 
De EVB, en daarmee het huidige college, heeft als speerpunt/verkiezingspunt het herzien van het afvalbeleid. Onderdeel daarvan is het buiten gebruik stellen van het betalen per klepbeweging na opening van de ondergrondse container met het pasje. Dit systeem, als laatste stap van het beleid van het vorige college, heeft als doelstelling ‘het nog verder omlaag brengen van de hoeveelheid restafval’. Het verbranden van restafval wordt alsmaar duurder. Het is ook de stimulans om te voorkomen dat herbruikbare grondstoffen worden verbrand. Het enkele in gebruik nemen van de pasjes voor het openen van de ondergrondse containers had vorige jaar reeds tot effect dat er per inwoner 100 kg minder restafval was. In geld uitgedrukt betrof dit 1 miljoen euro minder kosten.
 
Per 1 januari jl. is, ter verdere verlaging van de hoeveelheid restafval, en daarmee de toename van de hoeveelheid herbruikbare grondstoffen, het systeem van betalen per klepbeweging (of per lediging van een minicontainer met restafval) ingevoerd. De grootste vervuilers, betalen het meest aldus. Niet iedere inwoner betaalt daardoor meer. Zeker niet. Daar tegenover staat dat alle inwoners een instrument hebben om minder te betalen. Van het vaste deel van het tarief van de afvalstoffenheffing is namelijk per (omvang van het) huishouden het bedrag van een gemiddelde hoeveelheid klepbewegingen afgetrokken. Bij normaal gebruik (aantal klepbewegingen) betaalt men voor het jaar 2022 dus evenveel als voor het jaar 2021 (plus 1,8% inflatie). En in geval van minder restafval dus minder. Reeds in de eerste 2 maanden van dit jaar leverde het betalen per klepbeweging per 1 januari jl. ten opzichte van de eerste 2 maanden van vorig jaar nog eens een verbeterd resultaat op van 20%. 

Afval is emotie. Een deel van onze inwoners, veelal voorstander van scheiden,  stond vanaf het begin achter het gewijzigde beleid. Bij een andere deel van de inwoners riep de verandering verzet op. Inmiddels spreken wij vele van deze inwoners die niet meer van het huidige systeem af willen omdat zij de voordelen van het nieuwe systeem ervaren.
 
Vragen van VVD, CDA en GroenLinks aan college:
 
1)    Is het college zich bewust dat het afschaffen van het betalen per klepbeweging (en andere aanpassingen) bij deze beide groepen inwoners in minder goede aarde zal vallen?
2)    Is het college het eens met het principe: “De vervuiler betaalt?”
3)    Hoe geeft het college invulling aan het principe “de vervuiler betaalt” in de nieuwe situatie als er niet meer betaald wordt per klepbeweging?
4)    Is het huidige college zich bewust dat het afschaffen van het betalen per klepbeweging voor de inwoners leidt tot hogere kosten?
5)    Hoe gaat de gemeente deze hogere kosten dekken? Door een storting in het afvalfonds of door middel van doorberekening aan de inwoners?
6)    Voor het kunnen volbrengen van het Afvalbeleidsplan en daarmee het technisch mogelijk maken van het systeem van betalen per klepbeweging, zijn in de ondergrondse containers voorzieningen ingebouwd. Kan het college aangeven wat de kosten van een versnelde afschrijving hiervan bedragen?
7)    Hoe wordt deze versnelde afschrijving in de gemeentefinanciën verantwoord?
8)    Zoals recent een inwoner in De Schakel van 24 april jl. constateerde, heeft het huidige beleid kennelijk ook tot resultaat dat er minder sprake is van zogenaamde bijplaatsingen. Voorheen een structureel probleem dat tot veel ergernis van inwoners leidt. Om dit probleem beheersbaar te houden is in 2021 een ad hocteam opgericht (BOA’s, Buitendienst en NV BAR Afvalbeheer). Zoals deze inwoner schrijft: “Nu de betaling per klepbeweging is ingevoerd komt dit fenomeen (bijna) niet meer voor”. Is het college, na afschaffing van het betalen per klepbeweging, bereid dit ad hocteam structureel te maken? De kosten van dit team verhogen immers ook de afvalkosten en drukken daarmee op de afvalstoffenheffing.