Wees terughoudend met het aanbieden van een 'boostervaccin' voor volledig gevaccineerde mensen, zegt oprichter van wetenschappelijk kennisplatform Law Centre for Health and Life Anniek de Ruijter. Zolang armere landen nog onvoldoende toegang hebben tot coronavaccins, zouden rijke landen hen eerst moeten helpen.

Het kabinet besluit waarschijnlijk in het najaar of volledig gevaccineerde mensen een extra prik van het coronavaccin moeten ontvangen om beter beschermd te zijn tegen het coronavirus. Volgens vaccinproducent Pfizer/BioNTech blijkt uit voorlopig onderzoek dat een boosterdosis leidt tot betere bescherming tegen onder meer de Delta-variant. Het bedrijf verwacht "binnen enkele weken" goedkeuring bij het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) aan te vragen voor een derde prik.

Armere landen liggen vaak ver achter op vaccinatiegebied. Het wetenschappelijke tijdschrift Nature schreef vorige week dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) intern al heeft becijferd wat de gevolgen zijn als de elf rijkste landen die 'booster shots' overwegen, die extra doses gaan toedienen aan iedereen boven de 50. Dan zijn nog eens 440 miljoen doses nodig die daarmee niet beschikbaar zijn voor andere landen.

"Dat heeft ten eerste medische nadelen", aldus De Ruijter, ook universitair hoofddocent gezondheidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam. "Als het virus in andere landen zijn gang kan blijven gaan omdat mensen daar nog niet zijn gevaccineerd, kunnen nieuwe mutaties ontstaan. Ten tweede zit er een duidelijke diplomatieke kant aan het verstrekken van vaccins aan armere landen. Door vaccins uit te delen verstevig je de relatie met een armer land, dat misschien wel veel grondstoffen heeft. Dat is goed voor onze handelsbelangen."

WHO-topman Tedros Adhanom Ghebreyesus uitte vorige maand al kritiek op de plannen voor het geven van boostervaccins. "Sommige landen en regio's bestellen al miljoenen boosterdoses voordat andere landen de middelen hebben ontvangen om hun gezondheidspersoneel en meest kwetsbare inwoners te vaccineren", stelde hij.

"Het is een kwestie van solidariteit" zegt De Ruijter, ook directeur van vrouwenrechtenorganisatie Bureau Clara Wichmann. "We hebben ook internationaal gezien een morele plicht elkaar te helpen. Het lijden in veel armere landen is op dit moment groter dan hier." Het beste zou zijn om armere landen zelf de middelen en kennis te bieden om vaccins te produceren. "Je ziet dat Rusland en China minder afhankelijk zijn van het Westen doordat ze zelf vaccins maken."

Het helpen van armere landen is juridisch niet af te dwingen, aldus De Ruijter. "Het blijft een kwestie van de bereidheid van rijke landen."

De producent van het Janssen-vaccin, waarvan tot nog toe maar één dosis wordt toegediend, vindt het te vroeg om een tweede dosis met het eigen vaccin of dat van een andere farmaceut te bepleiten. Janssen wacht nog op de resultaten van een studie naar de werkzaamheid op langere duur van de eerste prik. Tevens doet de farmaceut onderzoek naar de werkzaamheid van een tweede prik met Janssen of een ander vaccin en volgt hij onderzoek naar combinaties van vaccins in het Verenigd Koninkrijk.

AstraZeneca weet nog niet of een derde dosis van zijn Covid-19-vaccin nodig zal zijn voor aanhoudende bescherming tegen het virus, zei CEO Pascal Soriot recent.