Adrianus Johannes kardinaal Simonis, emeritus aartsbisschop van Utrecht, is woensdag overleden op 88-jarige leeftijd. Dat meldt het aartsbisdom Utrecht.

Kardinaal Wim Eijk, opvolger van kardinaal Simonis als aartsbisschop van Utrecht, heeft met droefheid kennisgenomen van het overlijden van zijn voorganger. Volgens hem verliest de Kerk iemand "met een groot pastoraal hart".

Ad Simonis was aartsbisschop van Utrecht van 1983 tot 2007. In 1985 werd hij door paus Johannes Paulus II benoemd tot kardinaal. Begin 2008 ging hij met emeritaat.

De benoeming van Simonis tot kardinaal is wel omschreven als een poging van het Vaticaan om wat conservatieve krachten te mobiliseren tegen de liberale stroming binnen de Nederlandse katholieke kerk.

Toen er 2010 veel meldingen binnenkwamen van misbruik in de katholieke kerk, sprak Simonis zich uit over dat onderwerp. Bij tv-programma Pauw en Witteman zei hij dat de top van de kerk tientallen jaren niet op de hoogte was van misbruik van kinderen door geestelijken. Daarbij gebruikte hij de woorden: "Wir haben es nicht gewusst", zoals de Duitsers ook wel spraken over de vervolging van Joden in de Tweede Wereldoorlog. Daar voegde hij aan toe: "Het is een beladen term. Maar het is wel waar."

In een biografie in 2014 schreef Ton Crijnen echter dat Simonis al veel eerder wist van misbruikzaken in de kerk. Zo kreeg hij in 2000 een brief in handen over misbruik door toenmalig hulpbisschop Jan Niënhaus. Maar daar zou hij niets mee hebben gedaan. Het zou de tweede keer zijn dat blijkt dat Simonis al vroeg op de hoogte was van het misbruik. In 2011 bleek dat hij in 1991 een pedoseksuele priester in bescherming had genomen.

Over het vooruitzicht van de dood was kardinaal Simonis volgens het aartsbisdom Utrecht eerlijk: hij keek niet uit naar "het nauwe poortje dat ons straks allen te wachten staat. Het paradijs ligt daar achter, maar we moeten wel eerst alleen het avontuur aan."

Adrianus kardinaal Simonis werd op 26 november 1931 geboren in Lisse. De laatste jaren woonde hij in een zorgcentrum in Voorhout. Hij was Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw en Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje Nassau.