Nederland leeft nu bijna een jaar met het coronavirus. Toenmalig zorgminister Bruno Bruins maakte de eerste officieel vastgestelde besmetting zaterdag een jaar geleden live op televisie bekend. Hij zou niet veel later oververmoeid opstappen. Wat bleven waren de vele cijfers, die ondanks de voorbehouden enig houvast boden. Wat vertellen die over het eerste jaar van deze historische gezondheidscrisis?

De teller van het aantal positieve coronatests bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) staat inmiddels op 1.069.000. De cijfers van het RIVM zijn verre van compleet. Zeker aan het begin van de uitbraak werden lang niet alle dragers van het virus ook getest. Maar door de snelheid - met dagelijkse en wekelijkse updates - stonden ze vaak aan de basis van coronabeleid. Het getrainde oog kan erin herkennen in welke richting het virus zich beweegt.

Sanquin heeft meer zicht op het totaalcijfer. De bloedbank brengt maandelijks naar buiten hoeveel donoren antistoffen hebben tegen het coronavirus. Dat geeft een idee van hoeveel mensen daadwerkelijk besmet zijn geraakt. Volgens de laatste stand van vorige week gaat het om 15 procent van de donoren. Dat komt neer op 2,6 miljoen mensen, als wordt aangenomen dat een net zo groot deel van de hele bevolking het virus heeft gehad.

De ziekenhuisopnames geven een indicatie van hoeveel Nederlanders kampten met ernstige symptomen. Een deel van hen overleed aan het virus of hield lang na ontslag last van klachten. Tot nu toe zijn zo’n 41.000 mensen opgenomen (geweest) op een verpleegafdeling van een ziekenhuis en nog eens ruim 8600 mensen op de ic. Dat blijkt uit gegevens van de Stichting Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE).

Het coronavirus raakte patiënten met andere ziekten ook vaak indirect. Vorig jaar zijn zeker 100.000 noodzakelijke, maar niet-spoedeisende operaties uitgesteld. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Verenigingen voor Anesthesiologie en Heelkunde. Het gaat onder meer om knie-, heup- en galblaasoperaties en ingrepen op het gebied van keel-, neus- en oorheelkunde.

De vraag hoeveel mensen zijn gestorven aan het coronavirus, is moeilijker te beantwoorden. Het RIVM komt op ruim 15.000 sterfgevallen tot nu toe, maar dit cijfer is incompleet. GGD’en geven niet altijd door aan het instituut dat iemand is overleden aan Covid-19, onder meer omdat dit niet verplicht is. Bovendien is niet iedereen die op het virus is getest, er ook aan overleden.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) weet op basis van doodsoorzaakverklaringen van artsen dat van maart tot en met oktober bijna 13.000 mensen zeker of vermoedelijk aan het virus zijn overleden, circa 75 procent meer dan bij het RIVM bekend is over die periode. Het virus maakte opvallend veel slachtoffers onder ouderen, langdurige zorgontvangers en mannen.