In mei volgend jaar vindt in Rotterdam het eerste congres van World Ports Climate Action Program (WPCAP) plaats. Het Havenbedrijf Rotterdam is de initiatiefnemer. Inmiddels hebben elf toonaangevende Europese en Amerikaanse havens zich bij het WPCAP aangesloten: Antwerpen, Hamburg, Amsterdam, Le Havre, Barcelona, Gotenburg, Los Angeles, Long Beach, Vancouver en New York & New Jersey. De havens werken aan plannen om CO2-uitstoot van de scheepvaart en havens te verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren.

Komend voorjaar wordt de balans opgemaakt van wat bereikt is en worden de resultaten gedeeld met geïnteresseerde havens, de scheepvaartsector en overheden (havensteden en nationale overheden). Ook moeten dan afspraken gemaakt worden over vervolgstappen. Het Havenbedrijf Rotterdam is momenteel voorzitter van WPCAP.

De vijf werkgroepen van WPCAP die op dit moment maatregelen uitwerken kijken onder andere naar efficiency van het afhandelen van schepen in havens, het klimaatneutraal maken van het laden en lossen van schepen, walstroom en alternatieve brandstoffen. Door kennis te delen, gezamenlijk projecten te ontwikkelen en beleid te maken en de scheepvaartsector daarbij te betrekken, verwachten de havens meer concrete voortgang te boeken dan wanneer zij dat ieder voor zich doen.

Voor Rotterdam geldt dat het een goede staat van dienst heeft wat betreft maatregelen die de luchtkwaliteit verbeteren en projecten om de CO2-uitstoot te verminderen. Maar de scheepvaartsector is bij uitstek internationaal. Europese of liefst mondiale samenwerking is dan ook nodig is om grote impact te hebben.

Koploper

Rotterdam heeft de ambitie koploper te zijn in de energietransitie, zowel op het gebied van industrie als de logistiek. De projecten die nu in voorbereiding zijn om de industrie in de Rotterdamse haven te verduurzamen zorgen samen voor bijna 25% van de Nederlandse CO2-reductie in 2030, nog exclusief het stoppen met kolen voor elektriciteitsproductie.

In de scheepvaart is Rotterdam de eerste haven waar dit voorjaar containerschepen met biobrandstof zijn bevoorraad. Voor het verduurzamen van de scheepvaart heeft het Havenbedrijf een stimuleringsregeling met een budget van € 5 miljoen ter beschikking gesteld. Schone schepen krijgen korting op het havengeld. LNG wordt gestimuleerd omdat dit minder CO2-uitstoot en luchtvervuiling geeft.

Voor de efficiency van de afhandeling van de scheepvaart heeft het Havenbedrijf software ontwikkeld (Pronto) die inmiddels door verschillende havens wordt gebruikt. Hierdoor vermindert de verblijftijd in de haven, waardoor minder uitstoot plaatsvindt. De containerterminals op de Maasvlakte hebben vrijwel al hun materieel geëlektrificeerd. Alle ligplaatsen voor binnenvaartschepen zijn voorzien van walstroom, zodat ze geen generatoren hoeven gebruiken als ze aan de kade liggen.

Voor de zeevaart vindt dit najaar een proef plaats waarbij meerdere systemen voor walstroom worden getest. Daarnaast is voor het Calandkanaal een groot project voor walstroom in voorbereiding. Voor de binnenvaart wordt gewerkt aan het varen met verwisselbare elektrische batterijen. Op al deze manier werkt het Havenbedrijf aan concrete projecten die de luchtkwaliteit verder verbeteren en de uitstoot van CO2 verminderen.