''Welkom aan u allen bij deze herdenkingsbijeenkomst. Vandaag komen we samen om respect te tonen aan de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en slachtoffers van oorlogssituaties en vredesmissies die daarna hebben plaatsgevonden. Graag spreek ik in het Engels een welkom uit voor aanwezigen uit het buitenland: vertegenwoordigers van Engeland, de Verenigde Staten en Australië.

De Tweede Wereldoorlog ligt steeds verder achter ons. Maar de emotie van deze oorlog blijft. Het belang om stil te staan bij de gebeurtenissen voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog en de oorlogssituaties en vredesmissies die daarna hebben plaatsgevonden, lijkt alleen maar toe te nemen. Ik ben zeer onder de indruk van oude mensen die de oorlog zelf nog hebben meegemaakt en die, ondanks hun gevorderde leeftijd hun tijd geven aan het vertellen van hun verhalen.

Zij weten hoe al die jaren geleden het antisemitisme en de onverdraagzaamheid langzaam terrein won. Zij bieden inspiratie aan de kinderen van nu, zij laten zien hoe we vrijheid moeten waarderen en ze laten zien dat het nodig is offers te brengen voor de vrijheid. Zij waarschuwen ons in de huidige tijd dat ze onverdraagzaamheid, discriminatie en angst tussen bevolkingsgroepen zien groeien.

Het antisemitisme is een gevaar dat in Europa de kop op steekt. Kort geleden kwam in het nieuws het bericht dat de Centrale Joodse Raad in Duitsland Joden afraadt om in grote steden nog langer een keppeltje te dragen op straat. Een Nederlandse rabbijn, werkzaam in Berlijn, bevestigde in een interview op Radio1 dat ook hij bang is om op straat zijn keppeltje te dragen.

Niet alleen in Berlijn, ook in sommige wijken in Amsterdam kiest hij ervoor zijn keppeltje niet te dragen. Hij heeft onaangename situaties meegemaakt, momenten dat hij zich in het nauw gebracht voelde. En hij is helaas niet de enige. Jongeren hebben behoefte aan een voorbeeld. Ze zoeken een held om naar op te kijken. Iemand die niet wegkijkt, maar doet wat iedereen moet doen. Iemand die staat voor de vrijheid.

Leo Bravenboer, een jonge groentehandelaar van de Carnisseweg, was zo iemand. Hij was één van de Barendrechters die zich geroepen voelde Indonesië van de Japanners te bevrijden. Hij meldde zich aan als oorlogsvrijwilliger en ging naar Indië om te helpen. Hij dacht: ‘Wij zijn vrij, deze mensen niet’.

Leo Bravenboer sneuvelde op 8 november 1947 op Java. Na een patrouille liep zijn eenheid in een hinderlaag en werd hij in zijn nek geschoten. Hij was toen net twintig jaar geworden. Zijn naam staat op het herdenkingsmonument waar we straks kransen zullen neerleggen. Terug naar de rabbijn uit Berlijn waar ik u over vertelde. Hij draagt geen keppeltje op straat in sommige buurten waar hij zich bedreigd voelt. Hij vertelde in het interview ook over de pijn die hij voelt wanneer hij zijn keppeltje in zijn binnenzak doet, om nare situaties te vermijden.

Deze onvrijheid, het niet kunnen zijn wie je wilt zijn, dat past niet in een samenleving van vrije mensen. Iedereen moet ongedwongen zijn of haar geloof kunnen uiten. Vrijheid betekent ruimte geven aan de vrijheid van anderen om te zijn wie ze willen zijn, ongeacht verschillen in geloof, politieke voorkeur, afkomst en seksuele geaardheid. Het past ons niet, onszelf boven de ander te stellen. We zijn allemaal gelijk.

Vrijheid is een blijvende inspanning. We hebben de verhalen over de helden uit de Tweede Wereldoorlog en de oorlogssituaties en vredesmissies daarna nodig, om ons te laten zien wat het betekent te staan voor onze vrijheid. Zodat we in de huidige tijd deze voorbeelden kunnen volgen en de waarden van onze vrijheid kunnen uitdragen.

Laatst werd ik aangesproken door een inwoner, die zei: “U moet doen wat u tijdens uw installatiespeech 13 jaar geleden heeft gezegd: verbinden en samenwerken.” Dat is wat ik als uw burgemeester wil blijven uitdragen. We hebben elkaar nodig om onze vrijheid te behouden. Met respect voor de vrijheid van de ander. Er ligt het gevaar van uitsluiting op de loer, wanneer we ons laten verleiden alleen aan onze eigen vrijheid te denken.

Samen, met elkaar, leven we elke dag in vrijheid. Laten we alert zijn op ontwikkelingen die deze vrijheid beperken en deze een halt toe roepen. Vanavond staan we met respect stil bij hen die vielen in situaties waarin vrijheid en vrede ontbraken. Zodat we ten diepste mogen beseffen hoe groot het offer is dat zij brachten. ‘’